Meer woningen en toch meer ruimte voor ontmoeting, groen en water. Met de herstructurering van het buurtje DAS Assen ontstaat zo een nieuwe woonomgeving met de sfeer van een eigentijds tuindorp. Hier maken 102 sociale huurwoningen plaats voor 125 woningen met een meer gemengd woonprogramma (huur & koop) en een grotere diversiteit aan woontypologien. Niet langer is de auto dominant in de openbare ruimte, maar er komt meer plek voor fiets, voetganger en openbaar groen en water. Bovendien is behoud van de bestaande bomen het startpunt van de ontwikkeling. Ondiepe overgangszones aan de voorzijde van de woningen in de vorm van veranda’s, Delftse stoepen en voortuinen zorgen voor een sterke relatie tussen de woningen en de openbare ruimte en bieden meer kans en ruimte voor ontmoeting tussen buurtbewoners. Het ontwerpteam werkte vanuit een wijkvisie voor de gehele wijk de Lariks door aan het stedenbouwkundig plan, ontwerp openbare ruimte en beeldkwaliteitsplan voor deze woningbouwlocatie. Gemeente en corporatie traden gezamenlijk op als opdrachtgever waardoor voorbij perceelsgrenzen kon worden gekeken en verschillende ambities aan elkaar gekoppeld konden worden.

Wijkvisie de Lariks

De komende jaren vinden er belangrijke veranderingen plaats in de wijk de Lariks, waar Gemeente Assen, Actium en Vaart Welzijn samenwerken aan vernieuwing van woningen en openbare ruimte en de leefbaarheid. De Lariks is een van de eerste grote naoorlogse uitlegwijken van Assen in de jaren ’60 van de vorige eeuw grenzend aan de binnenstad. De visie richt zich o.a. op de woningbouwopgave (verdunnen/ verdichten/menging), ontsluiting, overige functies, openbare ruimte, water en groen. Met de wijkvisie ‘ buurtschappen de Lariks’ wordt de wijk een: – herkenbare Lariks: 7 buurten met een eigen identiteit en structuur en een divers aanbod van woningen voor verschillende doelgroepen. Historische rudimenten en het groene kapitaal spelen een belangrijk rol in het versterken van de identiteit. – verbonden Lariks: goede routes tussen de binnenstad en het buitengebied van Assen maken de Lariks tot stepping stone in de stad. De fietser en de voetganger hebben het primaat. – gezonde en groene Lariks : gezond wordt gedrag gefaciliteerd wordt met plek om te bewegen en te ontspannen in de groene openbare ruimte. Het Lariksbos wordt aan de wijk verbonden door een fijnmazig netwerk van groenstructuren en fiets- en wandelpaden.

Wijkvisie de Lariks – kansen voor Lariks West

Onderdeel van de visie ‘buurtschappen de Lariks’ is een visie op de Lariks West, het gebied waar de DAS locatie in ligt. We zien in de Lariks West veel kansen om de wijk te vernieuwen in diversiteit van het woningaanbod, de groenstructuur, fietsstructuur, toegankelijkheid van het Lariksbos. De Proeftuin Aardgasvrije wijk biedt kansen om de straten te herinrichten volgens de principes van ’filtered permeability’. De auto wordt in de woonstraten teruggedrongen waardoor er meer ruimte ontstaat voor spelen, bewegen en ontmoeten. Zo ontstaat hier de woonstraat van de toekomst. Het Lariksbos wordt beter verbonden met de wijk door een netwerk van doorgaande, aantrekkelijk wandelpaden die deels over de private terreinen lopen. Het fietspad Laak wordt aantrekkelijk en sociaal veiliger door de aansluiting van de plint van de appartementengebouwen te verbeteren (bv. pluktuinen), doorzicht naar het Lariksbos en door gebruiksmogelijkheden toe te voegen in het omliggend groen.

Visie op het DAS gebied

In aansluiting op de visie voor de gehele wijk zijn voor de DAS locatie een aantal doelen opgesteld. De corporatie had het besluit genomen om de huidige woningen te slopen vanwege de slechte bouwkundige staat. Daarbij werden er ook kansen gezien om hier structurele verbeteringen aan te brengen. Inzet is een ontspannen, groene en autoluwe woonomgeving: een eigentijds tuindorp. Het groen draagt bij aan een prettige woonomgeving met focus op sociale cohesie, gezondheid en klimaatadaptatie. De buurt krijgt een grote diversiteit aan woontypologieën: 2-onder-1 kappers, patiowoningen, rijtjeswoningen etc. Dit zorgt voor een gemengde buurt voor verschillende doelgroepen.

De nieuwe buurt wordt ingericht volgens het principe van ‘filtered permeability’, waar de auto naarmate de structuur van de wegen fijnmaziger wordt, uit het systeem wordt “gefilterd”. Er komen twee verschillende sferen: de rand en het middengebied. Het beeld van de rand sluit aan bij de omgeving. In het middengebied liggen eigentijdse, alzijdige clusters in het groen met een ontworpen overgangszone. Waar voorheen de straat met garageboxen lag, wordt een autovrije groenzone gemaakt: een grote wadi met plek voor spelen en ontmoeting. Tussen de bestaande bomen van de huidige speelveldjes wordt het parkeren ingepast. Hier ontstaan groen ingerichte parkeererfjes, die ook ontmoeting tussen buurtbewoners stimuleren. De doorgaande straat voor autoverkeer (Delft) wordt eenrichtingsverkeer en het straat parkeren wordt verbannen. Zo ontstaan ook hier groene leefstraten met verblijfskwalieit. Er komen 125 woningen in het gebied, waarvan 52 koop (voorheen 102 sociaal). Naast de basis rijwoningen worden ook een levensloopbestendig hofje toegevoegd, levensloopbestendige patiowoningen en twee-onder-1- kap woningen. Huur en koop worden gemengd in het gebied (maar niet binnen een cluster). 

Alzijdige woonclusters met een ontworpen overgangszone

Omdat ook in de nieuwe situatie een groot deel van de woningen sociale huur wordt, is de betaalbaarheid van de woningen een belangrijk uitgangspunt. Door in het beeldkwaliteitsplan de nadruk te leggen op het belang van ontworpen overgangszones, wordt binnen deze beperkingen de relatie tussen woning en openbare ruimte zoveel mogelijk versterkt. Juist deze overgangszone speelt vaak een grote rol in het stimuleren van ongedwongen ontmoetingen. Afhankelijk van de oriëntatie van de woningen is de overgangszone voorgeschreven, met op de zonnige zijden een gebouwde overgang in de vorm van een veranda (ook i.v.m. voorkomen hittestress), langs de straten een ondiepe voortuin en langs paden op noord- en oostzijde stoepjes. Met deze diversiteit aan overgangszones in het gebied ontstaat een subtiele variatie binnen het geheel. Door op een paar plekken af te wijken van de meegegeven standaard rijwoningen wordt die variatie nog verder vergroot, ook in doelgroepen. Zo is er ruimte voor een hofje met levensloopbestendige woningen en een cluster met levensloopbestendige patiowoningen.