ALWEER EEN PLAN? NEE, DIT IS EEN AANPAK!

Commissie Meijer

In haar eindadvies ‘Vertrouwen in een duurzame toekomst’ (november 2013) stelt de Commissie Meijer vast dat aardbevingen, en de dreiging daarvan, een ongunstige invloed hebben op het woon- en leefplezier en op het imago van Noord-Oost Groningen als vestigingslocatie en recreatieve trekpleister. Ook constateert de Commissie dat bewoners zich niet gehoord en gezien voelen; zij willen zeggenschap over aard en uitvoering van oplossingen. Er is behoefte aan een open dialoog. De vraag voor de bewoners van het bevingslandschap is: ‘Hoe leiden wij ons woon-, werk- en leefgebied door de jaren van gaswinning en aardbevingen heen en hoe komen wij daar vitaal weer uit tevoorschijn?’ In het gebied leeft het idee dat er als autonome regio, die op basis van een mix van sterke punten en de bedreigingen van nu kansen zijn te genereren voor de toekomst. Om vanuit deze optiek tot breed gedragen en uitvoerbare plannente kunnen komen, is het nu van belang om input vanuit het gebied te vergaren: zowel bottom up als top down. Wat moet er volgens bewoners, ondernemers, lokale bestuurders en in het gebied actief zijnde organisaties gebeuren?

Schetsateliers

In aansluiting op het advies van de Commissie Meijer om bewoners te zien en te horen, om ze zeggenschap te geven en om een open dialoog aan te gaan, wordt voorgesteld om in verschillende deelgebieden van het aardbevingsgebied – dicht bij de bevolking – schetsateliers te organiseren. Het schetsatelier is gelijktijdig een ontwerp- en een gespreksmethodiek, die veelvuldig wordt toegepast bij ruimtelijke vraagstukken van uiteenlopende aard. Aan elk atelier (tijdsduur: 1 dag) nemen telkens een groep mensen deel die samen een goede afspiegeling vormen van de samenleving in het betreffende deelgebied: bewoners en ondernemers, evenals (lokale/regionale) vertegenwoordigers op het gebied van leefbaarheid, zorg en welzijn, onderwijs/jongeren, natuur en landschap, waterbeheer, landbouw, cultureel erfgoed, toerisme en recreatie, energie. Zij worden o.a. in overleg met de Vereniging Groninger Dorpen geselecteerd en uitgenodigd.

De methode

In verschillende teams onder leiding van de Schetsploeg verkennen de atelierdeelnemers  al debatterend en schetsend de kenmerken en kansen van het gebied. Wat leeft er? Wat zijn de wensen? Welke plannen bestaan er? Welke koppelingen kunnen er worden gemaakt? Wat is daarvoor nodig?

Input en output van de ateliers

Elk team kan een eigen aandachtsgebied krijgen zoals: lokale economie en technologie / toeristisch-recreatieve infrastructuur / bevingbestendig bouwen / energietransitie / krimp / ruimtelijke kwaliteit zorg leefbaarheid waterbeheer educatie wet- en regelgeving

Aan het eind van de dag levert het schetsatelier voorstellen en denkrichtingen op, o.a. met betrekking tot prettig opgroeien en oud worden in het gebied, leefbaarheid/ voorzieningenniveau, recreatieve beleving, innovatieve kansen voor ondernemers, lokale duurzame energiewinning, veilig wonen, perspectiefrijk boeren, bundeling van krachten en middelen, enzovoorts. Van de uitkomsten wordt in schetsen, kaarten en tekst verslag gedaan in een schetsboek.

De oogst van een atelier

De ervaring heeft geleerd dat elk atelier een rijke oogst aan ideeën en voorstellen oplevert in een breed spectrum, van voorzieningen tot creatief beleid. De Schetsploeg beoogt met de atelieruitkomsten de Dialoogtafel, NAM, nationaal coördinator Groningen, provincie Groningen, de gemeenten en lokale belanghebbenden te voorzien van inspirerende en uitvoerbare voorstellen, ideeën, wensen, acties en aanbevelingen die:

• Uit het gebied zelf voortkomen en daarmee op een breed draagvlak kunnen rekenen;

• Het gebied zelf wil oppakken;

• Zich laten verbinden met bestaande plannen en visies;

• Zich laten verbinden met de programmalijnen van de Commissie Meijer
(veiligheid en toekomstzekerheid, kwaliteit van de woon- en leefomgeving, duurzaam economisch perspectief);

Deze output laat zich lokaal en/of regionaal inzetten als inspiratiebron en afwegingskader voor bestuurders en ambtenaren, maar eveneens voor bewoners, ondernemers, lokale organisaties en collectieven.

Bottom up en top down worden met elkaar verbonden 

Ter voorbereiding van de schetsateliers wordt een inventarisatie gemaakt van bestaande dorps- en gebiedsvisies, ruimtelijke, sociale en economische programma’s  en worden inventariserende gesprekken met in het gebied actief zijnde organisaties gevoerd, zoals Vereniging Groninger Dorpen, stichting Het Groninger Landschap, stichting Oude Groninger Kerken, Natuur en Milieufederatie Groningen en ondernemersinstellingen als MKB en VNO-NCW. Dit zijn de top downbronnen die tijdens de ateliers met de inbreng van de deelnemers – de bottom upbronnen –  worden verbonden. Zodra in alle acht deelgebieden een schetsatelier heeft plaatsgevonden en daarmee het hele gebied is gedekt met bewonersuitkomsten, worden de uitkomsten met elkaar verbonden in een integrale visie om aldus ruimtelijke, economische en maatschappelijke verbanden en kansen op het bovenlokale niveau zichtbaar te maken.

De Schetsploeg

De Schetsploeg

Proefboerderij Ruigewind

Proefboerderij Ruigewind

Locatie

provincie Groningen

Opdrachtgever

de Schetsploeg

Jaar

2015

Status

onderzoek

Partners

i.s.m. Wim Boetze, Mathijs Dijkstra (MD Landschapsarchitecten), tekstschrijver Annet Kampinga en fotograaf Harry Cock.